ျပည္ေထာင္စုေန႔

ျပည္ေထာင္စုေန႔အေၾကာင္း

‪
ျပည္ေထာင္စုေန့သည္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ျကိုးပမ္းမႈသမိုင္းတြင္ အေရးပါ အရာေရာက္ေသာ ေန့ထူးေန့ျမတ္ ျဖစ္သည္။ နွစ္စဉ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန့ကို ျပည္ေထာင္စုေန့အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားျပီး ရံုးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ားပိတ္ကာ အထိန္းအမွတ္ပြဲမ်ား က်င္းပျကသည္။

‪#‎သမိုင္း‬

ျမန္မာ့သမိုင္း တစ္ေလွ်ာက္လံုး၌ အေနာ္ရထာ၊ ဘုရင့္ေနာင္၊ အေလာင္းမင္းတရား ဤမင္းသံုးပါး လက္ထက္တြင္သာ ျမန္မာတနိုင္ငံလံုး တေပါင္းတစည္းတည္း ရွိခဲ့ဖူသည္။
ျဗိတိသွ်အစိုးရ လက္ေအာက္တြင္မူ တိုင္းရင္းသားမ်ားအား ခြဲျခားအုပ္ခ်ုပ္ခဲ့သည္။ ျဗိတိသွ်တို့၏ အုပ္ခ်ုပ္ေရး ပရိယာယ္ေျကာင့္ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း ရင္းရင္းနွီးနွီး မရွိပဲ ေသြးကြဲမႈပင္ ရွိခဲ့သည္။

ျဗိတိသွ်တို့လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေရးကို အနွစ္ ၇၀ မွ်ကာလပတ္လံုး အမ်ိုးမ်ိုး အဖံုဖံု ျကိုးပမ္းရာ၌ ေျမျပန့္သားနွင့္ ေတာင္တန္းသားတို့ တစ္ျကိမ္မွ် ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးသည္ မရွိေပ။ သို့ေသာ္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ျကရာတြင္ တိုင္းရင္းသားအားလံုး ညီညြတ္ခဲ့သည္။ ေသြးစည္းပူးေပါင္း၍ ဂ်ပန္ကို တြန္းထုတ္နိုင္ခဲ့သည္။

ဂ်ပန္တို့လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ျပီးေနာက္ လြတ္လပ္ေရးကို ဆက္လက္ျကိုးပမ္းသည့္အခါတြင္လည္း ေျမျပန့္သား၊ ေတာင္တန္းသား မခြဲျခားပဲ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု ေသြးစည္းမႈကို ရွာျကံခဲ့ျကသည္။ ဤသို့ျဖင့္ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ ျမန္မာ့ေခါင္းေဆာင္ျကီးမ်ား၏ ျကိုးပမ္းမႈေျကာင့္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို ေမွ်ာ္မွန္းနိုင္သည့္အခါသို့ပင္ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ေလသည္။ သို့တိုင္ေအာင္ ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ့တို့သည္ ေတာင္တန္းသားမ်ားအား မိမိတို့လက္ေအာက္မွ မလြတ္ေစလိုေသးေပ။ ထို့ေျကာင့္ ေတာင္တန္းသားမ်ားအား အမ်ိုးမ်ိုး နားလွည့္ခဲ့ျကသည္။

၁၉၄၆ ခုနွစ္ ဇနၷဝါရီလအတြင္း ေရွြတိဂံုကုန္းေတာ္ အလယ္ပစၥယံ၌ က်င္းပေသာ ဖဆပလညီလာခံျကီးက ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ျကိုးပမ္းမႈတြင္ တိုင္းရင္းသားအားလံုး လက္တြဲ၍ ေဆာင္ရြက္ျပီးလွ်င္ အတူတကြ လြတ္လပ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုနိုင္ငံ ထူေထာင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း ျဖစ္ေျမာက္နိုင္ရန္ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ျကီးမ်ား ျကိုးပမ္းခဲ့ျကသည္။

ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္းနွင့္ ေျမာက္ပိုင္း ဗဟိုခ်က္တြင္ရွိေသာ ပင္လံုျမို့ကေလးတြင္ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ား ညီလာခံကို ၁၉၄၆ ခုနွစ္ ဇနၷဝါရီလအတြင္းမွာပင္ က်င္းပခဲ့ရာ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ျကီးမ်ားျဖစ္ေသာ သခင္နု၊ ဦးဘဂ်မ္းနွင့္ မန္းဘခိုင္တို့ တက္ေရာက္ခဲ့ျကသည္။ ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ့တို့၏ ဝါဒျဖန့္မႈေျကာင့္ ေတြေဝနားေယာင္ေနေသာ ရွမ္းအမ်ိုးသားမ်ားအား ျပတ္ျပတ္သားသား ရွင္းလင္း ေျပာဆိုခဲ့ျကသည္။

၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဇနၷဝါရီလတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ေတာ္အဖြဲ့သည့္ ျဗိတိန္နိုင္ငံသို့ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ သြားေရာက္ အေရးဆိုျကရာ ျပည္မျကီးေရာ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားပါ လြတ္လပ္ေရးေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ျကသည္။ ျဗိတိသွ်တို့ကမူ ျပည္မျကီးကိုသာ လြတ္လပ္ေရးေပးျပီးလွ်င္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားကို ဆက္လက္သိမ္းပိုက္ထားရန္ အျကံအစည္ရွိခဲ့သည္။

ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းတို့ကမူ ေတာင္တန္းေဒသမ်ား မပါေသာ လြတ္လပ္ေရးသည္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ အဓိပၸာယ္မရွိေသာ လြတ္လပ္ေရး ျဖစ္သျဖင့္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားကို ျပည္မျကီးနွင့္တျပိုင္တည္း လြတ္လပ္ေရးေပးရန္ အေရးဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းတို့နွင့္ ျဗိတိသွ်အစိုးရတို့ ဗိလပ္၍ ေဆြးေနြးေနစဉ္ ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ့တို့က ျမန္မာနိုင္ငံ၍ ေတာင္တန္းသားမ်ားနွင့္ ေျမျပန့္သားမ်ား အေစးမကပ္ျကသေယာင္ ဝါဒျဖန့္ျကသည္။ ထို့ေျကာင့္ ျမန္မာ့ေခါင္းေဆာင္ျကီးမ်ားသည္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားသို့ သြားေရာက္ကာ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးေရးကို ေဟာေျပာလံႈ့ေဆာ္ခဲ့ျကသည္။

ဘိလပ္တြင္ ေဆြးေနြးလ်က္ရွိေသာ လြတ္လပ္ေရးကိစၥတြင္ ျဗိတိသွ်တို့က ပရိယာယ္သံုးကာ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားက ျပည္မျကီးနွင့္ ပူးေပါင္းရန္ သေဘာတူပါက ျပည္မျကီးေရာ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားပါ တစ္ျပိုင္တည္း လြတ္လပ္ေရးေပးမည္၊ ျပည္မနွင့္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ား ပူးေပါင္းေရးကို ေတာင္တန္းသားမ်ားက ယင္းတို့ဘာသာ ဆံုးျဖတ္ပါေစဟု ေျပာဆိုျပီးလွ်င္ ယင္းသေဘာတစ္ရပ္ သက္ဝင္ေသာ ေအာင္ဆန္း - အက္တလီ စာခ်ုပ္ကို ခ်ုပ္ဆိုခဲ့သည္။

ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ အဖြဲ့ဝင္မ်ားသည္ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂ ရက္ေန့တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံသို့ ျပန္လည္ ဆိုက္ေရာက္လာသည္။ ထို့ေနာက္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၈ ရက္ေန့တြင္ ပင္လံုညီလာခံျကီးသို့ တက္ေရာက္၍ ျပည္မနွင့္ ေတာင္တန္းေဒသ ပူးေပါင္းေရးကို ေဆြးေနြးျကသည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁ ရက္ေန့ညေနတြင္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု ညီညြတ္မႈကို ရရွိခဲ့သည္။

အမ်ိုးသားေခါင္းေဆာင္ျကီး ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဆာေမာင္ျကီး ၊ ဗိုလ္မႉးေအာင္၊ ဦးေအာင္ဇံေဝ၊ ဦးတင္ထြဋ္၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး၊ ျမို့မ-ဦးသန္းျကြယ္ ၊ သခင္ဝတင္ နွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ အတူပင္လံုညီလာခံတြင္ တက္ေရာက္ခဲ့ျပီး၊ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန့ နံနက္ ၁၀ နာရီအခ်ိန္တြင္ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း နွင့္ေတာင္တန္းေဒသ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၁ ဦးတို့သည္ တိုင္းရင္းသား ေသြးစည္းမႈ အေဆာက္အအံုကို တည္ေဆာက္ေပးသည့္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားက ျပည္မျကီးနွင့္ ပူးေပါင္းရန္ သေဘာတူညီေသာ ပင္လံုစာခ်ုပ္ျကီးကို လက္မွတ္ေရးထိုးျကသည္။[၁] [၂] ယင္းသို့ တစ္ျပည္ေထာင္လံုးရွိ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု၏ ေသြးစည္းညီညြတ္မႈကို ျပသနိုင္ခဲ့ေသာ ထိုေန့ကို ‘‘ျပည္ေထာင္စုေန့’’ဟူ၍ ေခၚေဝၚသမုတ္ခဲ့သည္မွာ ယေန့အထိ ျဖစ္သည္။

ျဗိတိသွ်အစိုးရသည္လည္း ျပည္မျကီးေရာ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားပါ တစ္ျပိုင္တည္း လြတ္လပ္ေရးေပးရန္ သေဘာတူညီရေလသည္။ ဤသို့လွ်င္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ ျဖစ္ေျမာက္ေရးကို ထိုေန့တြင္ အုတ္ျမစ္ခ်ခဲ့သျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသားတိုင္း မေမ့ေလ်ာ့အပ္ေသာ ေန့ထူးေန့ျမတ္တစ္ခု ျဖစ္လာသည္။

အထိန္းအမွတ္ပြဲမ်ားက်င္းပ
ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန့ကို ‘‘ျပည္ေထာင္စုေန့’‘ဟူ၍ ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ အစိုးရက အသိအမွတ္ျပုျပီး ရံုးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။ ‘‘ျပည္ေထာင္စုေန့’’ အခမ္းအနားကို နွစ္စဉ္နွစ္တိုင္း ဆင္ယင္က်င္းပခဲ့သည္။ ၁၉၄၈ နွင့္ ၄၉ ခုနွစ္မ်ားတြင္ ‘‘ျပည္ေထာင္စုေန့’‘ သဘင္ကို ပင္လံုျမို့၌ က်င္းပခဲ့ျပီးလွ်င္ ၁၉၅၀ ျပည့္နွစ္မွစ၍ ရန္ကုန္ျမို့တြင္ က်င္းပခဲ့သည္။

ျပည္ေထာင္စုေန့သဘင္ကို က်င္းပသည့္အခါ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ နာဂ၊ ကယား၊ ဆလံုစေသာ ျပည္နယ္အသီးသီးမွ ဧည့္သည္ေတာ္မ်ားကို ဖိတ္ျကား တက္ေရာက္ေစသည္။ ထိုဧည့္သည္ေတာ္မ်ားကလည္း မိမိတို့၏ ယဉ္ေက်းမႈ အကမ်ားျဖင့္ ျပန္လည္ဧည့္ခံျကသည္။

၁၉၅၄ ခုနွစ္မွစတင္၍ ထူးျခားခ်က္မွာ ျပည္ေထာင္စု အလံေတာ္ကို အလွည့္က်ရာ ျပည္နယ္အသီးသီးမွ ျပည္ေထာင္စုေန့သဘင္ က်င္းပခ်ိန္အမီ ရန္ကုန္ျမို့သို့အေရာက္ လက္ဆင့္ကမ္း သယ္ယူေစျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထိုနွစ္တြင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိုးစုတို့ ပူးေပါင္းေသြးစည္းရာ ပင္လံုျမို့မွ ျပည္ေထာင္စုအလံေတာ္ကို ျပည္ေထာင္စုေန့အမီ ရန္ကုန္ျမို့သို့အေရာက္ လက္ဆင့္ကမ္း သယ္ယူလာျပီးလွ်င္ နိုင္ငံေတာ္ဝန္ျကီးခ်ုပ္လက္သို့ ေပးအပ္ခဲ့သည္။

‪#‎ကိုးကား‬
↑ ၁၉၇၂ ခုနွစ္ပထမအျကိမ္ ပံုနွိပ္ထုတ္ေဝေသာ ပင္လံုညီလာခံ သမိုင္းစဉ္စာမ်က္နွာ ၁၃၈
↑ ၁၉၈၀ေမျမို့ခ်စ္ေဆြ ေရးသား ျပုစုခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း၏ လြတ္လပ္ေရး ျကိုးပမ္းမႈ လစဉ္မွတ္တမ္း