ႏွမလက္ေလွ်ာ့ ေနေလေတာ့

“ႏွမလက္ေလွ်ာ့ ေနေလေတာ့” (အင္းဝ စာဆိုေတာ္- ရွင္မဟာရဌသာရ)

႐ွင္မဟာရဌသာရကို ျမန္မာႏွစ္ (၈၃၀) ျပည့္ႏွစ္ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၄၆၈) တြင္ အင္း၀ျမိဳ႕၌ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ငယ္အမည္မွာ ေမာင္ေမာက္ျဖစ္သည္။ မင္းေဆြမင္းမ်ိဳးျဖစ္၍ နန္းတြင္းတြင္ ၾကီးျပင္းခဲ့သည္။ ၀ရစကၠပါလမေထရ္ႏွင့္ သီဟိုဠ္ေရာက္ ဆရာေတာ္ၾကီးတို႔ထံတြင္ နကၡတ္၊ ေဗဒင္၊ ဆန္း၊အလကၤာ၊ ပ်ိဳ႕ကဗ်ာ ႏွင့္ ပါဠိသကၠတ စသည္တို႕ကိုသင္အံေလ့လာခဲ့သည္။ ၁၂ ႏွစ္သားအ႐ြယ္ကပင္ ကဗ်ာေရးဖြဲ႔ခဲ့သည္။ ဘူရိဒတ္လကၤာကို ၁၆ ႏွစ္သားကေရးဖြဲ႕ခဲ့သည္။ ႐ွင္မဟာရဌသာရသည္ အင္း၀ေခတ္ ပ်ိဳ႕ကဗ်ာေလာကကို ဦးေဆာင္ပ်ိဳးေထာင္ခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဘူရိဒတ္ဇတ္ေပါင္းပ်ိဳ႕၊ ကိုးခန္ပ်ိဳ႕၊ ဂမၻီသရပ်ိဳ႕၊ သံ၀ရပ်ိဳ႕ စသည္ တို႔သည္ ႐ွင္မဟာရဌသာရ၏ လက္ရာမ်ားျဖစ္သည္။ တံတားဦးတည္ေမာ္ကြန္း ၊ပံုေတာင္ႏိုင္ေမာ္ကြန္း၊ ေ႐ႊစက္ေတာ္သြားေတာ္လားႏွင့္ ဆံုးမ စာမ်ား၊ ရတုမ်ားကိုလည္းေရးဖြဲ႔ခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုးေရးခဲ့ေသာပ်ိဳ႕မွာ သံ၀ရပ်ိဳ႕ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏွစ္ ၈၉၂ ခန္႔(ခရစ္ႏွစ္ ၁၅၃၀ ခန္႔) သက္ေတာ္ ( ၆၂ ) ႏွစ္တြင္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည္။
႐ွင္မဟာရဌသာရသည္ ကိုရင္ဘ၀မွာပင္ ရည္းစား႐ွိျပီး ပညာျပည့္စံုေသာအခါတစ္အိုးတစ္အိမ္ ထူေထာင္ရန္ ရည္႐ြယ္ထားခဲ့သည္။ ႐ွင္မဟာရဌသာရ၏ ဆရာက ေလာကီတြင္ေနထိုင္ျခင္းထက္ ေလာကုတၱရာတြင္ေနထိုင္ျခင္းက ပို၍ေကာင္းေၾကာင္းကို ဆံုးမသြန္သင္ခဲ့သည္။ ႐ွင္မဟာရဌသာရသည္ စာေတာ္သူတစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။ ေလာကုတၱရာတြင္ေနထိုင္ပါက ပို၍အက်ိဳး႐ွိျပီး၊ သာသနာေတာ္အက်ိဳး သယ္ပိုးရာတြင္လည္း ပိုေကာင္းမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းကို အက်ိဳးအေၾကာင္းျပျပီး ဆံုးမခဲ့သည္။ ထိုအခါ႐ွင္မဟာရဌသာရသည္ ဆရာဆံုးမစကားကိုနားေထာင္ကာ၊ သာသနာ့အက်ိဳးသယ္ ပိုးျပီး ရဟန္းအျဖစ္ႏွင့္ပင္ ေနထိုင္ေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မိမိကိုမေမွ်ာ္လင့္ေတာ့ဘဲ လက္ေလွ်ာ့ လိုက္ရန္ခ်စ္သူအား ေအာက္ပါ “ႏွမလက္ေလွ်ာ့ေနေလေတာ့” ပ်ိဳ႕ကိုေရးသားလိုက္ပါေတာ့သည္။

    (  ႏွမလက္ေလွ်ာ့ ေနေလေတာ့ )(ပ်ိ ဳ ႕)

၁။ ပုေရနိသင္၊ ဆက္တိုင္းၾကင္၍၊ အိမ္႐ွင္အစစ္၊ ငယ္ကၽြမ္းခ်စ္ႏွင့္၊ ထပ္ရစ္လက္သင္၊  ထံုးစတြင္၌၊ ေသြးငင္ၾကမၼာ၊ ၀ါသနာေၾကာင့္၊ ဆရာမိဘ၊ ကြပ္ဆံုးမလည္း၊ ခ်စ္စထံုးေနွာင္၊ ေပ်ာ္ရေအာင္ဟု၊ သန္းေခါင္မဟူ၊ အတူယွဥ္တြဲ၊ သန္လႊဲမခန္႔၊ ကိုယ္သက္စြန္႔၍၊ေ၀းဓြန္႔ခရီး၊ ခ်ဳံၾကီးေတာစံု၊ ၀ါး႐ုံ၀ါးေထြး၊ သစ္က်ားေဘးကို၊ မေတြးဆံဖ်ား၊ မေလး စားတည့္၊ တရားသံေ၀၊ ေအာက္ေမ့ေခ်ေသာ္၊ ေၾကးေငြဂေဟ၊  မစပ္ေလသို႔၊ စာေပတတ္ပြန္၊ သီလကၡန္ႏွင့္၊ က်မ္ဂန္သိေျမာက္၊ ပဥၥင္းေရာက္က၊ ထပ္ေလာက္က်င့္ဖြယ္၊အဘယ္ၾကိဳးစား႐ွာ ေလေတာ့မည္။

၂။ လူ႔ေျမထိတြင္၊ ဘက္မျမင္သား၊ သန္႔စင္ငယ္က၊ လက္ေတာ္လွႏွင့္၊ ခ်ိန္းခ်ေစ့ေရး၊မွာစာေခြကို၊ စေသလိပ္ျပီး၊ ခင္းႏွီးကြက္က်ယ္၊ ေျပာင္မ်ိဳးျခယ္၍၊ ဆင္စြယ္၀န္းယွက္၊ေမြးမက္ရက္သည္၊ အသက္တို႔က၊ဆက္လွာရလည္း၊ မူလသိကၡာ၊ ဆံုးမစာႏွင့္၊ ငါးျဖာ၀ိနည္း၊ ေစာင့္စည္း ပညတ္၊   အပ္တိတသြား၊ ဆံတဖ်ားမွ်၊ မမွားအာ႐ုံ၊ ကာမဘံုကို၊မျမံဳရေခ်၊ ေသငယ္ေသစြ၊ ကမၸေလြရင္ပိုက္၊ တကိုက္လည္းကၽြတ္၊ စာလက္လြတ္၍၊ ျဖစ္တတ္ဘိသည္၊ သသၤာ႐ွည္ခဲ့၊ ဖန္လည္ရဟတ္၊ တပတ္ပတ္လွ်င္၊ အနတၱဒုကၡ၊ အနိစၥလည္း၊ ႏွလံုးပူစြ၊ ေပးလွဴ စြန္႔ၾက၊ သည္ဘ၀တြင္၊ ႏွမလက္ေလွ်ာ႔၊  ေနေလေတာ့ဟု၊ခ်စ္ေပါ့မၾကံဳ၊ ညိွဳးငယ္ပံုစြ၊ ႐ွက္ဟုံေၾကးၾကဳပ္၊ ခ်မင္းတုပ္သို႔၊ စိတ္ခ်ဳပ္မဖြင့္၊ ပ်ံလြင္ေမတၱာ၊ က႐ုဏာႏွင့္၊ တဏွာေလာဘ၊ ေဒါသေျမွးထူ၊ရမၼက္ျမဴကို၊ ဘယ္သူႏႈိုး႐ွာေလ ေတာ့မည္။

၃။ ဆုေ၀ဘိခ်င္၊ ငယ္ကၽြမ္း၀င္ႏွင့္၊ သို႔ပင္တာ႐ွည္၊ ေပ်ာ္ရမည္ဟု၊ ေညာင္စည္သမ်ား၊ျမိဳ႕ေ႐ွ႕ပါး၀ယ္၊ ထင္႐ွားေက်ာ္ဟိုး၊ ႐ုကၡစိုး၌၊ ပုဆိုးၾကာညြန္႔၊ ပိတ္လွ်ပ္တြန္႔ကို၊ ျဖန္႔၍တံ့ ငယ္မည္ျမြက္ဟ၊ ႏႈတ္သံျမႏွင့္၊ ခက္မတစ္ေထာင္၊ ပေညာင္ေစာင့္တတ္၊ ႐ွင္နတ္ျမတ္ကို၊ တိုင္မွတ္သက္ေသ၊ ျပဳမိေပ႐ွင့္၊ မေကြသစၥာ၊ ၀ါသနာေၾကာင့္၊ ႐ုပ္၀ါပ်ိဳ႐ြယ္၊သနးဖြယ္ဘိ၊ေ႐ွးႏွယ္ၾကိဳးကုပ္၊ ခ်မင္းတုပ္ႏွင့္၊ ခြက္ျမွပ္ခါညီ၊ နာရီေမာင္းခ်၊ ေဒသနမိတ္၊ သက္ၾကီးဆိတ္လည္း၊ မမွိတ္မ်က္ေတာင္၊ သည္းေခါင္ဆူလည္၊ ႐ွိလိမ့္မည္ဟု၊ လြမ္းသည္ထပ္ဆင့္၊ဖူးခ်ိန္သင့္ကို၊ ေမွ်ာ္လင့္ခိုး႐ွာ ေလေတာ့သည္။

(အင္းဝ စာဆိုေတာ္- ရွင္မဟာရဌသာရ)