အေကာင္းဆံုး CV ေရးနည္း

အေကာင္းဆံုး CV ေရးနည္း"

ပထမဆံုုး CV ေရးနည္းအေၾကာင္းေျပာျပခ်င္တယ္။ဘာလိုု ့လဲဆိုုေတာ ့CV ဟာ ကိုုယ္ရဲ ့ အရည္အခ်င္း၊ အေတြ ့အၾကံဳ၊ကၽြမ္းက်င္မွဳေတြကိုုေျပာျပမဲ ့အလြန္အေရးၾကီး တဲ ့document မွတ္တမ္းတခုုပါ။
(CV ဟာမိမိအေၾကာင္း အေသးစိတ္ေဖာ္ျပတာျဖစ္ ျပီး Academic Institute ေတြ၊Scholarship programme ေတြမွာပိုုသံုုးတယ္။အလုုပ္အတြက္ကေတာ ့အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေရးထားတဲ့ Resume ဆိုုလံုုေလာက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီစာမွာေတာ့ မွတ္ရတာ လြယ္ေအာင္ CV လိုု ့ပဲသံုုးႏွဳန္းပါ့မယ္။)
အလုုပ္စေလွ်ာက္တဲ့အခါမွာျဖစ္ျဖစ္၊အလုုပ္ထဲမွာ ရာထူးတုိးဖို ့အတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊Scholarship ေလွ်ာက္တဲ့ေနရာမွာဘဲျဖစ္ျဖစ္ CV ဟာ သိပ္အေရးၾကီးပါတယ္။ကိုုယ့္အရည္အခ်င္းကိုု ေရြးခ်ယ္မဲ ့ သူသိေအာင္ စျပီးေျပာျပနိုုင္တဲ ့Document ပဲေပါ့။လူ လူခ်င္းေတြ ့ရင္ First impression လိုု ့ေျပာၾကတဲ ့ပထမဆံုုး ကိုုယ္အေပၚ သူ ့ရဲ ့အထင္အျမင္ကအေရးၾကီးတယ္ဆိုုရင္္ လူခ်င္းမေတြ ့ခင္ မိမိကိုေရြးခ်ယ္မဲ ့သူဖတ္မဲ့ CV ဟာ အထင္အျမင္သိပ္ေကာင္းေနဖိုု ့လိုုတာေပါ့။၊ကိုုယ္ ရဲ ့CV ဖတ္ျပီးတာနဲ ့ကိုုယ္ ့ကိုုအင္တာဗ်ဴး ေခၚခ်င္စိတ္၊အလုုပ္ခန္ ့ခ်င္စိတ္၊Scholarship ေပးလိုုစိတ္ ေပါက္သြားေအာင္ေရးရမွာ။

အဲဒီလိုုCV မိ်ဳး ဘယ္လိုုေရးမလဲ?

အခုုေတာ ့ေျပာင္းလဲေနျပီလား မသိဘူး။အရင္တုုန္းကေတာ ့ CV ေရးဖိုု ့လိုုရင္ မိတၱဴ ဆိုုင္၊ ကြန္ျပဴတာဆိုုင္က ပံုစံကို ယူ ျပီး ျဖည့္ ခ်င္ရင္ျဖည္ ့၊ပိုုသပ္သပ္ရပ္ရပ္ ျဖစ္ေစခ်င္ရင္ ကြန္ျပဴတာ စာစီခိုုင္းလိုုက္တာေပါ့။ အမည္၊ေမြးသကၠရာဇ္၊လုူမ်ိဳး၊ဘာသာ၊ဖခင္အမည္…အစရိွ တာေတြ နဲ ့ စတဲ့ ready-made ပံုုစံကိုုျဖည့္လိုုက္တာပါပဲ။
အရင္ကကိုုယ္တိုုင္လဲအလုုပ္ရွာခဲ့၊အခုုလူေတြကိုုလဲ အလုုပ္ခန္ ့ေတာ့မွ.. လူမ်ိဳးတိုု ့၊ ဘာသာတိုု ့ဆိုုတာ အေရးမွမၾကီးပဲ။ဘယ္လူမ်ိဳး၊ဘယ္ဘာသာမဆိုု ကိုုယ့္အလုုပ္အတြက္ အရည္အခ်င္းရွိတဲ ့သူဆိုု အလုုပ္ခန္ ့မွာပဲ။ အေဖအမည္ဆိုုပိုုေတာင္မွ မသိခ်င္ေသးတယ္။ လြန္ခဲ ့တဲ ့နွစ္ေတြက က်ေနာ ့႒ာနမွာ ေဒသဆိုုင္ရာ မန္ေနဂ်ာတေယာက္နဲ ့ ကင္ဆာဆရာ၀န္ တေယာက္ လိုု္ ့ေတာ့ မန္ေနဂ်ာရာထူးအတြက္ မြန္ဘိုုင္း(ဘံုုေဘ)ကတေယာက္ နဲ ့ ကင္ဆာပညာရွင္ ရာထူးအတြက္ တရုုတ္ျပည္က ကင္ဆာအထူးကုုျဖစ္ျပီး စကၤာပူက PhD ရထားတဲ ့သူတေယာက္ ကိုု က်ေနာ္ ခန္ ့ ခဲ ့တယ္။ လူမ်ိဳး၊ဘာသာေတြ အေရးမၾကီးပါဘူး ။ အျခား႒ာနေတြ၊ကုမၺဏီေတြမွာ လဲ ဒီလိုုဘဲ၊ကိုုယ္လိုုခ်င္တဲ ့အရည္အခ်င္းရွိရင္အလုုပ္ခန္ ့မွာပဲ။
ေျပာခ်င္တာက က်ေနာ္တိုု ့က မလိုုအပ္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြအတြက္အေရးၾကီးတဲ့ (ေရြးခ်ယ္မဲ့သူ စဖတ္မဲ့) ပထမစာမ်က္နွာ ရဲ ့အေပၚ ပိုုင္း တ၀က္ေလာက္ကိုုျဖဳန္းပစ္လိုုက္တာ။

အဲဒီေတာ ့CV ကိုုဘယ္လိုုစရင္ေကာင္းမလဲ?

ပထမ ဆံုုး...အမည္၊ေနာက္က ပညာေရး(ဘြဲ.)နဲ ့ဆက္သြယ္ဖိုု ့လိပ္စာ(ဖုုန္းနံပါတ္ပါ)ေရးျပီးရင္ Summary of Qualification and Achievement (ကိုုယ္ ့ရဲ ့အရည္အခ်င္းနဲ ့ ေအာင္ျမင္မွဳအက်ဥ္းခ်ဳပ္) ကိုု စေရးပါ။ ဒါဟာ သိပ္အေရးၾကီးပါတယ္။ တကယ္ေတာ ့အလုုပ္ရွင္ျဖစ္ျဖစ္၊ Scholarship ေပးမဲ့ တကၠသိုလ္ ကျဖစ္ျဖစ္ ဒါကိုုသိခ်င္တာ။ ကိုုယ္ရဲ ့အလုုပ္အတြက္ လူမွန္ ေနရာမွန္ ျဖစ္ပါ ့မလား ဆိုုတာ စသိခ်င္တာ။မဟုုတ္ရင္ ေရရွည္မွာသူေရာ၊ကိုုယ္ေရာစိတ္ဆင္းရဲရမွာ။
အဲဒီေတာ ့Summary of Qualification and Achievement ေရးရင္ ကိုုယ္ ့ရဲ ့အရည္အခ်င္း၊ ေအာင္ျမင္မွဳ တခုုစီကိုု Bullet point တခုု(စာေၾကာင္း တစ္ေၾကာင္း၊၂ ေၾကာင္းေလာက္နဲ ့) တိုုတိုုရွင္းရွင္းေရးပါ။ အေၾကာင္းအရာ ၄/၅ ခုုေလာက္ေပါ ့။ အေရးၾကီးဆံုုးက အဲဒီ summary အတြက္ ဘယ္လိုုစဥ္းစားမယ္။ ဘာေတြေရးရမလဲဆိုုတာပဲ။
တကယ္ေရးရမွာက Achievement-based မိမိေအာင္ျမင္မွဳေတြကိုု အေျခခံတဲ ့CV မ်ိဳး၊ Summary (အက်ဥ္းခ်ဳပ္) မ်ိဳး ေရးရမွာ။ ဘာလုုပ္ခဲ့ တယ္ဆိုုတာထက္ Result-orientated ဘယ္လိုု Result ေအာင္ျမင္မွဳ ေတြရေအာင္လုုပ္နိုုင္ခဲ့ တယ္ ဆိုုတာကုုိ နိုုင္ငံတကာမွာ ပိုုတန္ဖိုုးထားတယ္။ ဥပမာ..စတိုုးဆိုုင္မွာ အေရာင္း၀န္ထမ္း လုုပ္ခဲ့ တယ္ဆိုုရင္္ ကိုုယ့္ေၾကာင့္၊ ကိုယ္ ့အဖြဲ ့ေၾကာင္ ့ တႏွစ္မွာ ဘယ္ေလာက ္ ေရာင္းအားတက္လာတယ္။ ေဖာက္သည္ဘယ္ေလာက္တိုုး ေအာင္ လုုပ္နိူင္ခဲ ့တယ္. အစရွိသျဖင္ ့ေပါ ့။ ဥပမာ..အင္ဂ်င္နီယာဆိုုရင္လဲ ဘယ္္ပေရာဂ်က္ရဲ ့ဘယ္အပိုုင္းကို တာ၀န္ယူခဲ ့၊လုုပ္ခဲ ့တုုန္းက သတ္မွတ္ရက္အတြင္း/ သတ္မွတ္ရက္ထက္ ဘယ္ေလာက္ေစာျပီးေအာင္လုုပ္နိုုင္ခဲ့တာ…စတဲ့ ရလာဒ္ေတြ၊ေအာင္ျမင္မွဳမိ်ဳးေပါ ့..
Summary အတြက္ စစဥ္းစား၊စေရးပါ ဆုုိေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ကိုုယ္လုုပ္ခဲ့တာေတြ၊ ကိုုယ္ေအာင္ျမင္ခဲ့တာေတြ အားလံုုး အေသးစိတ္ ျပန္ စဥ္းစားမွာပါ။ ျပီးေတာ ့မွ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ summary ကိုု CV မွာပထမ ေရး။ အေသးစိတ္ကိုု အဲဒီေနာက္မွာ ထဲ့ဖိုု ့ေပါ ့။ ဘာလိုု ့Summary ကိုေကာင္းေကာင္းေရး ဖုုိ ့ေျပာရသလဲဆုုိတာေတာ ့ အလုုပ္ခန္ ့မယ္သူဟာ အဲဒီ Summary ကိုု စဖတ္တာ၊အဲဒီမွာ သူတိုု ့စိတ္၀င္စား တာေတြ ့မွ ေရွ့ ဆက္ဖတ္ေလ ့ရွိတယ္။

အဲဒီလို ေအာင္ျမင္မွဳေတြ၊ရလာဒ္ေတြကိုုအေျခခံ တဲ့ Summary မ်ိဳး ေရးျပနိုုင္ရင္.. CV ဖတ္ေနတဲ့ အလုုပ္ရွင္ေတာင္ ခ်က္ခ်င္း ထထိုုင္ျပီး ခင္ဗ်ားတိုု ့ဆီ ခ်က္ခ်င္း ဖုုန္း ဆက္္လာနိဳင္တယ္။ ဒီလိုုအရည္အခ်င္းရွိတဲ့ လူမ်ိဳး မလိုုခ်င္တဲ့သူရွိမလား။ အဲဒီေတာ့ကိုုယ္ဖက္က အဲဒီလိုု ေရးျပနိုဳင္္ဖိုု ့ပဲလိုုတာေပါ ့။ အခ်ိန္တခုုေပးျပီး ငါဘာေအာင္ျမင္မွဳေတြ၊ ရလာဒ္ေတြရခဲ ့သလဲဆိုုတာ စေတြးရ၊စအားထုုတ္ရမွာေပါ ့။

က်ေနာ္ အလုုပ္ရွာတုုန္းက ဒီ summary ကိုုေရးေတာ ့၅ ရက္ေလာက္ၾကာတယ္။ ငါ့မွာဘာေအာင္ျမင္မွဳေတြ ရခဲ ့သလဲဆိုုတာ ေတြးလိုုက္၊ေရးလိုုက္၊ ျပင္လိုုက္၊ျပန္ေရးလိုုက္နဲ ့ေပါ ့။ ျမန္မာျပည္ကေဆးရုုံ၄ခုုမွာ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ (ေနာက္ဆံုုးရန္ကုုန္ေဆးရုုံၾကီး၊ကင္ဆာ႒ာနမွာလဲ၅ ႏွစ္ေက်ာ္္ေလာက္) အလုုပ္လုုပ္ခဲ ့ပါရဲ ့။ လူနာေတြကုုလိုုက္ရတာလဲ အေျမာက္အျမား။ result ရလာဒ္ စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ စဥ္းစားရ ေတာ္ေတာ္ခက္တယ္။ဘာလိုု ့လဲ ဆိုုေတာ ့က်ေနာ္တိုု ့ဆီမွာ result ရလာဒ္ ေတြကိုု တိုု္္င္းတာတဲ့ စနစ္ Metric ေတြ၊ KPI (Key Performance Indicator)ေတြက မဖြံ ့ျဖိဳးေတာ ့ တိတိက်က်ေျပာရတာမလြယ္ဘူး။ ဒီဖက္မွာေတာ ့အလုုပ္တိုုင္းရဲ ့ Result ရလာဒ္ကိုုရေအာင္တိုုင္းတယ္၊ တဦးခ်င္းရဲ ့ေအာင္ျမင္မွဳေတြကိုုဆန္းစစ္တဲ ့performance appraisal ဆိုုတာလဲႏွစ္တိုုင္းလုုပ္ရတယ္။ (ဒီအေၾကာင္း ေတြကိုုေနာက္မွ.. ”လူၾကီးေတြဖတ္ဖိုု ့” ဆိုုျပီးေရးအုုန္းမယ္။)
ဒါေပမယ့္က်ေနာ္ေျပာရဲတယ္။အလုုပ္လုုပ္ေနတဲ ့သူေတြအားလံုုးမွာေအာင္ျမင္တဲ့ result ရလာဒ္ တခုုမဟုုတ္၊တခု ေတာ့ရွိတယ္။က်ေနာ္တိုု ့စနစ္တက်ေတြးမထားလိုု ့သာ။ဘြဲ ့ရခါစ လူငယ္ေတြဆိုုရင္လဲ ေက်ာင္းတုုန္းက ဘာသာရပ္ေတြ မွာ၊ေက်ာင္းတြင္း၊ေက်ာင္းျပင္ လုုပ္ခဲ့တဲ့ activity ေတြမွာ ေအာင္ျမင္မွဳေတြရွိခဲ ့လိမ္ ့မယ္။ အနည္းဆံုုး ၅ ရက္၊တပတ္ေလာက္ေတာ့ ေတြးၾကည္ ့၊ ေရးျပစရာ ေအာင္ျမင္မွဳေတြေတြ ့ လာလိမ္.မယ္။

ဒီေနရာမွာ အေရးၾကီးတဲ ့အခ်က္၂ခ်က္ကိုု အေလးထားေျပာခ်င္တယ္……
ပထမအခ်က္က ကိုုယ္ကၽြမ္းက်င္တဲ အလုုပ္၊ကိုုယ္လဲအမွန္တကယ္စိတ္စားတဲ ့ အလုုပ္ ကိုုရွာပါ။ (အလုုပ္ရခ်င္ေဇာနဲ ့ကိုုယ္စိတ္မ၀င္စားတဲ ့အလုုပ္သြားမေလွ်ာက္ပါနဲ ့။အလုုပ္လုုပ္ရတာလဲ မေပ်ာ္၊ေရွ ့ဆက္လဲ တက္လမ္းရွိ မွာမဟုုတ္ဘူး။) ျပီးေတာ ့ကိုုယ္ေလ်ွာက္မဲ ့အလုုပ္ နဲ ့ဆက္စပ္တဲ ့ အရည္အခ်င္း နဲ ့ေအာင္ျမင္မွဳေတြ ကိုု Summary မွာေရး ပါ။ ဥပမာ..ကိုုယ္ကကြန္ျပဴတာလဲ ေကာင္းေကာင္းသံုုးတတ္တယ္၊ ေဘာလံုုးကန္လဲ ေတာ္တယ္ဆိုုပါစို ့။ ကိုုယ္ေလ်ွာက္မဲ့ အလုုပ္က ရံုုးလုုပ္ငန္းျဖစ္ျပီး ကြန္ျပဴတာသံုုးဖိုု ့ လိုုနိုုင္တယ္ဆိုုရင္္ summary မွာ ကြန္ျပဴတာ သံုုး တတ္တာကိုု ေကာင္းေကာင္း အေလးထားေရးပါ၊ ေဘာလုံးကန္တာကိုုေတာ့ ေနာက္ေရးမဲ ့ other skills အျခားကၽြမ္္းက်င္မွဳမ်ား ေနရာမွာထဲ ့ေပါ ့။ တကယ္လိုု ့ကိုုယ္ေလ်ွာက္မဲ ့အလုုပ္က အားကစားနဲ ့ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ေဘာလံုုးကန္ေတာ္တာကိုု summary မွာ အေလးေပးေရးေပါ့၊ ဒါေၾကာင္ ့ မိမိရဲ ့CV ကိုု ေလ်ွာက္မဲ့အလုုပ္နဲ ့ ဆီေလ်ွာ္ေအာင္ေရးနိုုင္ဖိုု ့ သိပ္အေရးၾကီးတယ္။ CV ကိုု ေလ်ွာက္မဲ့အလုုပ္နဲ ကိုုက္ညီေအာင္ ျပဳျပင္ေနဖိုု ့လိုုမယ္။CV တေစာင္ေရးျပီး အလုုပ္အားလံုုး ကိုု တပံုုစံထဲလိုုက္ေလ်ွာက္ေနလိုုု ့ေတာ ့ အလုုပ္ရွင္ခ်က္ခ်င္းခန္ ့ခ်င္တဲ ့CV မ်ိဳးျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး။
ဒုုတိယအခ်က္ က.. ဘြဲ.ရကာစလူငယ္ေတြ (fresh graduate) အတြက္ပါ။ ငါတိုု ့ကအခုုမွေက်ာင္းျပီးတာ၊ ဘာအေတြ ့အၾကံဳမွလဲမရွိဘူး၊ အလုုပ္ရဖိုု ့မလြယ္ေလာက္ပါဘူး လိုု ့စိိတ္ဓါတ္မက်နဲ ့။တခ်ိဳ ့အလုုပ္ေတြ၊ အလုုပ္ရွင္ေတြ က fresh graduate ကိုု အခ်ိဳ ့အလုုပ္ေတြ (ဥပမာ..ကၽြမ္းက်င္မွဳ သိပ္မလိုုတဲ ့အလုုပ္ေတြ) မွာခန္ ့ဖိုု ့စိတ္၀င္စားၾကတယ္။ အလုုပ္သင္ သေဘာေပါ ့။ လစာကေတာ့အစမွာနဲနိဳင္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ေတာ့ ၾကိဳးစားမွဳေပၚမူတည္ျပီး ရာထူးေတြဆက္တက္ သြားတာပါပဲ။ တကယ္လဲေကာင္းပါတယ္။ အေတြ ့အၾကံဳသိပ္မရွိေသးခင္မွာ လစာလဲရ၊ပညာလဲရေပါ့။ လြန္ခဲ ့တဲ့ ၃ႏွစ္ေလာက္က စကၤာပူ MDIS Management Institute က ေက်ာင္းျပီးကာစ စကၤာပူ သူေလး တေယာက္ကိုု က်ေနာ္ဆီမွာ အတြင္းေရးမွဳး/သုုေတသန လက္ေထာက္အျဖစ္ ခန္ ့ဖူးတယ္။ သူကလဲေတာ္ပါတယ္။ အလုုပ္လဲ ၾကိဳး ၾကိဳးစားစား ရွိေတာ ့ သင္လြယ္၊တတ္လြယ္တယ္။ အခုုေတာ့ ေနရာေကာင္းေကာင္း၊လစာေကာင္းေကာင္းရေနျပီ။ ဒါေၾကာင္ ့fresh graduate ေတြအားမေလ်ွာ့ နဲ ့ ။ ရိုုးရုုိးသားသား ၊ၾကိဳးၾကိဳးစားစား သာလုုပ္၊ ဘာမွမေအာင္ျမင္စရာမရွိဘူး။

ကဲ..ဒီေတာ ့ Summary of Qualification and Achievement (ကိုုယ့္ရဲ ့အရည္အခ်င္းနဲ ့ ေအာင္ျမင္မွဳအက်ဥ္းခ်ဳပ္) အေၾကာင္း က်ေနာ္ ေျပာခဲ့တာေတြ ကိုုျပန္ခ်ဳပ္ၾကည့္ၾကရေအာင္။
အဲဒီ Summary မွာအခ်က္၄/၅ ခ်က္ေလာက္ေရးေပးပါ။ပထမ ၂ခ်က္၊၃ခ်က္က မိမိအလုုပ္/ေက်ာင္း ကအရည္အခ်င္းနဲ ့ေအာင္ျမင္မွဳေတြေရးပါ။ေနာက္တခ်က္ က other relevant skills အျခားဆက္စပ္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ (ဥပမာ..English, Computer စသျဖင့္)၊ ေနာက္ဆံုုးအခ်က္က interpersonal skill လူလူခ်င္းဆက္ဆံေရးမွာအေရးပါတဲ.skills ေတြ(ဥပမာ..Organizin skill စည္းရုုံးေရးေကာင္း တဲ့ skillတိုု ့။ team work အဖြဲ ့အစည္းနဲ ့လုုပ္္ကိုုင္တတ္တဲ့skillတိုု ့ေပါ ့)။ အလုုပ္ရွင္ေတြဟာ Technical skill လုုိ ့ေခၚတဲ ့အလုုပ္ကိုု ကၽြမ္းက်င္မွဳ အျပင္ အဲဒီလိုု လူမွဳဆက္ဆံေရး ေကာင္းတဲ့သူေတြကိုု ပိုုသေဘာက်ၾကတယ္။ ဘာလိုု ့လဲဆိုုေတာ့ အလုုပ္ဆိုုတာ လူေတြနဲ ့လုုပ္ရမွာမဟုုတ္လား။
*********************
ကဲ..အဲဒီေတာ ့CVေရး ျပီဆိုုရင္…
• အမည္
• ပညာေရး (ဘြဲ.)
• ဆက္သြယ္ဖိုု.လိပ္စာ (ဖုုန္းနံပါတ္ပါ)
• Summary of Qualification and Achievement (ကိုုယ္ ့ရဲ ့အရည္အခ်င္းနဲ ့ေအာင္ျမင္မွဳအက်ဥ္းခ်ဳပ္) ေရး။
ျပီးရင္ ေရွ ့ကေရးခဲ ့တဲ့ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ Summary ကိုုအက်ယ္ရွင္းျပမဲ ့.......
• Educational qualification (ပညာေရး-ဘြဲ ့၊ဒီဂရီ)၊
• Working experience (လုုပ္ငန္းအေတြ ့အၾကံဳ နဲ့ေအာင္ျမင္မႈေတြ )၊
• Other relevant skills (အျခားဆက္စပ္တဲ ့ကၽြမ္းက်င္မွဳေတြ)
• References (ကိုုယ္ကိုုေထာက္ခံေပးမဲ့သူတေယာက္၊၂ေယာက္) စသျဖင္ ့...ဆက္ေရးေပေတာ့။
Summary ကိုေတာင္ ေတာ္ေတာ္ၾကိဳက္ေနျပီျဖစ္တဲ့ အလုုပ္ရွင္ဟာ ဒီအေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြကိုု စိတ္၀င္တစားဆက္ဖတ္လိမ္ ့မယ္၊မပူနဲ ့။ ဒီလိုုလူမ်ိဳး..ဘယ္မွာလက္လြတ္ ခံပါ့မလဲ။

အားလံုုး ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ျမင္ၾကပါေစ..
ေဒါက္တာေအာင္မ်ိဳး