ISIS ေပါက္ဖြားရာ သမိုင္းအက်ဥ္း

ISIS ေပါက္ဖြားရာ သမိုင္းအက်ဥ္း

ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းေသာ အယ္ကိုင္းဒါးအဖြဲ႔မွ ေပၚေပါက္လာခဲ့ေသာ ISIS အဖြဲ႔သည္ မထင္မရွားရွိေနခဲ့ရာမွ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ မ်ား အတြင္းတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈကို အားေပးသူမ်ားအေပၚ လႊမ္းမိုးႏိုင္သည့္ အဖြဲ႔အစည္း တခုျဖစ္လာသည္။ ယခုအခါတြင္ ဆီးရီးယားႏွင့္ အီရတ္တြင္ နယ္ေျမအေျမာက္အမ်ား သိမ္းယူႏိုင္ခဲ့သည့္ အတြက္ အေမရိကန္၏ စစ္ေရးပစ္မွတ္တခု ျဖစ္ လာသလို အေနာက္တိုင္းသား အမ်ားအျပားကို ေသြးေအးေအးျဖင့္ သုတ္သင္ျပခဲ့သည့္ အတြက္ ကမာၻ႔သတင္း ေခါင္းစဥ္ မ်ားကို လႊမ္းမိုးႏိုင္ခဲ့သည္။
ISIS ၏ေနာက္ေၾကာင္းကို ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ ဆြန္နီ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္းတခု ျဖစ္သည့္ အယ္ကိုင္းဒါးအဖြဲ႔၏ အီရတ္ ဂိုဏ္းခြဲ (AQI) က စတင္သည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ AQI ကို ဦးေဆာင္ေသာ အဘူ မူဆဘ္ အယ္ဇာကာဝီသည္ အီရတ္ႏိုင္ငံ ကို အေမရိကန္တပ္မ်ား၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ဗံုးခြဲမႈမ်ား၊ ျပန္ေပးဆြဲမႈမ်ား ႏွင့္ ေခါင္း ျဖတ္သတ္မႈမ်ား အတြက္တာ၀န္ရွိသူ ဟုဆိုၾကသည္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္၏ ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ အယ္ဇာကာဝီ ေသဆံုးသြားၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ၎တို႔အဖြဲ႔ကို အဘူ ဘာကာ အယ္ဘတ္ဒါဒီဟု သိၾကသည့္ အီရတ္လူမ်ိဳး တိုက္ခိုက္ေရးသမားက ဆက္လက္ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အင္အားနည္းပါးလာသည့္ AQI အဖြဲ႔သည္ ၎တို႔၏ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ၾသဇာအာဏာကို ျပန္လည္ထူေထာင္ရန္ အတြက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကထဲက ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားေနသည့္ ဆီးရီးယား ႏိုင္ငံသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ အယ္ဘတ္ဒါဒီက သူ႔အဖြဲ႔၏ ၾသဇာကို အီရတ္ႏိုင္ငံ အထိျပန္လည္ ခ်ဲ႕ထြင္ခဲ့ၿပီး အဖြဲ႔ အမည္ကိုလည္း ISIS ဟု ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။
မူလက အယ္ကိုင္းဒါး၏ အဖြဲ႔ခြဲတခု ျဖစ္ေသာ္လည္း ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ Long War Journal က ၎တို႔ရရွိခဲ့ သည့္ စာတေစာင္အရ အယ္ကိုင္းဒါး၏ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားက အယ္ဘတ္ဒါဒီအေပၚ စိတ္ပ်က္ေနၾကၿပီး ISIS ႏွင့္ အဆက္အသြယ္မ်ား အားလံုးကို ျဖတ္ေတာက္ပစ္ခဲ့သည္ဟု ေရးသားခဲ့သည္။ အယ္ဘတ္ဒါဒီက သူ႔ကိုယ္သူ အစၥလမ္မစ္ ႏိုင္ငံေတာ္ (IS) ၏ caliph အၾကီးအကဲဟု ေခၚဆိုခဲ့သည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္း၌ ISIS ၏ တိုက္ခိုက္ေရးသမား ၃၀၀၀၀ အထိရွိႏိုင္သည္ဟု အေမရိကန္ ဗဟိုေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီ (CIA) ကခန္႔မွန္းခဲ့သည္။ ကမာၻ အႏွံ႔အျပားမွ လာေရာက္ပူးေပါင္းၾကသည့္ တိုက္ခိုက္ေရးသမား အေျမာက္ အမ်ား ရွိသည္ဟု သိရသည္။
အေမရိကန္ အမ်ိဳးသား အၾကမ္းဖက္မႈ တိုက္ဖ်က္ေရး စန္တာ၏ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးက ႏိုင္ငံျခားသား တိုက္ခိုက္ေရးသမား ၂၀၀၀၀ ခန္႔သည္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၉၀ မွ ဆီးရီးယားသို႔ လာေရာက္ပူးေပါင္းၾကျခင္းျဖစ္ၿပီး အျခား တိုက္ခိုက္ေရးသမား ၃၄၀၀ ခန္႔မွာ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားမွ လာေရာက္သူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ၁၅၀ ခန္႔ ပါ၀င္ေၾကာင္း ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ အတြင္းက ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္သို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ISIS က ၎တို႔ ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ ေဒသမ်ားရွိ လူနည္းစုမ်ားကို ဦးတည္၍ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပမ္းမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ၾကမ္းတမ္း စြာ သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္မ်ား၊ ယာဇီဒီမ်ိဳးႏြယ္မ်ားႏွင့္ အျခားလူနည္းစုမ်ားမွာ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာ ေနထိုင္ခဲ့ေသာေနရာမ်ားမွ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည္။
ISIS မွ ျဖန္႔ေ၀သည့္ လက္ကမ္းစာေစာင္တခုႏွင့္ အြန္လိုင္းေပၚတြင္ ျဖန္႔ေ၀သည့္ ၎တို႔၏ ဥပေဒသမ်ားအရ မယံုၾကည္သူ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ေက်းကၽြန္မ်ား အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ အလိုမတူဘဲ မတရားျပဳက်င့္ရန္လည္း ဥပေဒမ်ားက ခြင့္ျပဳထားသည္။

ကိုးကား။     ။ CNN, ABC